Hoa Lan Habenaria
Tông: Orchideae
Tông phụ: Orchidinae
Phân bố: Trên 600 loài trong những vùng nhiệt đới và cận nhiệt đới ở tất cả các lục địa.
Là địa lan thân thảo với các củ có hình trứng, ê-lip, hoặc hình cầu, và cũng có thể là dài, rễ lớn. Lá có thể mọc áp sát vào thân ở dưới gốc với một vài lớp vỏ lụa, trên thân đang có hoa hoặc mọc dọc theo thân. Vòi hoa ngắn, có 1 đến nhiều hoa. Hoa thường có màu xanh hoặc trắng, đôi khi thấy môi có màu đỏ, vàng hoặc hồng.
Các lá đài không theo quy ước, nhưng lá đài sau hợp với cánh hoa tạo ra cái mũ chụp. Lá đài hai bên phẳng hoặc đối xứng. Cánh hoa liền hoặc chẻ làm hai thùy. Môi có ba thùy, hai thùy bên đôi khi cũng lại chẻ ra nữa, có cựa ở phần chân, cựa dài hoặc ngắn, nhưng thường bẹt ở đỉnh, có 2 đầu nhụy dài thì nhỏ, ngắn thì dày.
CÁCH TRỒNG
Mặc dù nhiều loài trong giống này rất nhỏ, màu hoa xanh, một số khác thì có hoa lớn hơn và nổi bật hơn, nhưng chung quy là dễ trồng.
Song đây là loài địa lan nên việc sưu tập khá khó khăn, chỉ có một số ít loài được nuôi trồng. Với những giống lớn, cũng không có nhiều thông tin về chúng. Việc trồng chúng trong chậu, sử dụng các chất trồng bình thường cho địa lan, thoát nước tốt và ở môi trường có nhiệt độ trung bình. Có nhiều loài thích hợp với khí hậu gió mùa, nơi ở đó có mùa khô kéo dài, vào thời gian đó, cây đi vào kỳ nghỉ, cần cho cây khô, cho đến khi thấy chồi mới xuất hiện thì tăng dần việc tưới nước lên, lưu ý không để đọng nước trên những lá non. Khi cây đã phát triển đầy đủ thì tưới nhiều nước, bón ít phân cho đến khi hoa tàn thì cây bắt đầu lụi tàn đi.
Hoa Lan Habenaria carnea
Có 3-6 lá, lá dài 12 cm, rộng 3 cm, màu xanh ô-liu với những đốm trắng không đều nhau. Vòi hoa cao 15-20 cm, có 5-15 hoa, hoa dài 35 mm, rộng 25 mm, có màu hồng rất lợt. Lá đài sau và cánh hoa tạo thành cái mũ chụp, hai lá đài bên trải rộng ra. Môi có ba thùy, hai thùy bên phẳng, thùy giữa lại chẻ đôi. Cựa dài 5-6 cm.
Là địa lan, sống trên những vách đá dốc đứng ở miền hạ du, ở Thái-lan.
Hoa Lan Habenaria macrandra
Cây có rễ hình trụ, nhiều lông, lá mọc thành chùm ở gốc là chủ yếu, lá có cuống, dài 24 cm, rộng 6 cm. Vòi hoa dài 20 cm, có một số hoa mọc rời rạc. Hoa màu trắng hoặc xanh và trắng. Các lá đài dài 15-30 cm, ình mác, lá đài sau dựng đứng, thẳng. Môi có ba thùy, thùy giữa dài 45 mm, hai thùy bên dài 55 mm, hơi cuộn cong, nhỏ dần đến đầu lá.
Là địa lan, trong những khu rừng rụng lá, dưới tán cây nhiều bóng râm, trên độ cao 900- 1.500 m, trải dài ở vùng châu Phi nhiệt đới.
Hoa Lan Habenaria procera
Cùng loài: Habenaria gabonensis Reichenbach f.
Cây đứng thẳng với thân củ dài, nhiều lông, thân có nhiều lá. Lá dài 30 cm, rộng 5,5 cm.
Vòi hoa có một vài đến nhiều hoa, hoa mọc tương đối sít nhau. Hoa màu trắng, các lá đài và cánh hoa dài 12 mm. Môi có ba thùy, dài 15- 30 mm, thùy giữa dài 18 mm, hai thùy bên dài 27 mm, thẳng và hẹp.
Cựa dài 6-11 cm. Loài này thường thuộc giống lan biểu sinh, nhưng trong nuôi trồng, người ta lại trồng bằng các cách thức như áp dụng với địa lan. Ra hoa vào mùa xuân-hè.
Lan biểu sinh, sống trên các chạc ba trên cây trong rừng. Đôi khi là địa lan mọc trên các khe đá có mùn và cỏ, trên độ cao 1.250 m, ở Tây và Trung Phi.
Hoa Lan Habenaria radiata
Cùng loài Pecteilis radiata (Thunberg) Rafi nesque
HOA CHIM BẠCH DIỆC
Có nhiều lá dọc theo thân cây, lá dài 10 cm, rộng 0,7 cm. Vòi hoa cao 45 cm, có 1-3 hoa, hoa to chừng 3 cm. Các lá đài màu xanh, cánh hoa trắng, có những tua nhỏ. Môi có ba thùy, thùy giữa hẹp, hình đai, nhọn, hai thùy bên phẳng, hình tam giác, riềm có tua sâu.
Cựa màu xanh dài 3,5-5 cm. Ra hoa vào mùa hè.
Địa lan, ở những nơi ẩm ướt, ở Nhật, Triều tiên và Nga.
Hoa Lan Habenaria rhodocheila
Lá thường hướng xuống dưới gốc cây, dài 12 cm, rộng 2 cm. Vòi hoa có khoảng 10 hoa.
Lá đài sau cùng với cánh hoa làm thành cái mũ chụp. Môi có kích thước 30 x 20 mm, thường có màu đỏ, đôi khi là cam, vàng hoặc hồng, môi có ba thùy sâu, thùy giữa xẻ đôi, cựa nhỏ, dài 5 cm.
Loài địa lan hoặc thạch lan, vùng hạ du, sống trên các tảng đá phủ rêu, trong rừng không rụng lá, ở nam Trung hoa, Malaysia, Philippines.
Loài tương tự: Habenaria erichmichelii, ở Thái-lan, cây nhỏ hơn và lá đốm bạc.
Nguồn tài liệu : Sách hoa lan ( của Bác Phạm Tiến Khoa )
