Dinh dưỡng cho Lan Hài (Bài 9)

Dinh dưỡng cho Lan HÀI (SLIPPER ORCHIDS) (Bài 9)

Dinh dưỡng (Tiếp). Các chất dinh dưỡng không chỉ giới hạn ở 3 thành phần trong tỷ lệ N-P-K kể trên. NHững người trồng lan cần biết rằng những phân bón nào đó có thể giới hạn ở 3 thành phần, hoặc N-P-K có thêm vôi, vì vậy các bạn cần đọc kỹ nhãn hiệu được công bố. Phân bón  nếu không nhiều khoáng dinh dưỡng hơn ba thành phần trên thì ta gọi đó là loại phân không hoàn chỉnh. Nếu cứ tin vào đó thì việc nuôi dưỡng cây lan sẽ là sai cách.

Nguồn calcium và magnesium là caebonate và sulfate. Vôi, nguồn carbonate là hai chất dinh dưỡng và là một chất điều chỉnh độ pH. Chúng đều khó hòa tan. Dưới dạng sulfate thì dễ hòa tan. Tất nhiên, khi trồng Phragmipedium thì phải tránh dùng vôi vì chúng có nhu cầu pH.

Số lượng các chất dinh dưỡng bổ xung theo yêu cầu của cây lan tuy rất nhỏ, các chất khoáng bổ xung này cũng chỉ là phần phụ. Sắt (Iron), lưu huỳnh (sulfur), kẽm (zinc) đồng (copper), kền (nikel) và mô-lip-den là những chất cần nhưng chỉ có một ít trong số này cho thấy một số lượng nhỏ cần cho sức khỏe của cây lan. Một vài chất hoặc không có chất nào trong số này được tìm thấy trong các loại phân bón vô cơ. Trong các nhãn hiệu phân bón thương mại, người ta đã bổ xung chúng vào; Rong biển là nguồn dinh dưỡng rất tốt cho một chất khoáng phụ, nhưng nên mua những loại đã lọc hết chất bẩn vì nếu không trong đó vẫn còn tồn dư toxic vì muối có trong nước biển. Các chất chiết xuất từ cá và các chất có tính sữa cũng là những nguồn dinh dưỡng phụ đáng tin cậy. Phân hữu cơ, mặc dù trong hầu hết trường hợp không hoàn toàn sẵn có, thường cũng là một nguồn khoáng phụ đáng tin cậy.

Vì bản kê các chất dinh dưỡng dài dằng dặc lại không hấp dẫn, ít người đọc bị thuyết phục rằng cần phải nhớ các dung dịch dinh dưỡng đó,  vậy thì hợp lý nhất là ở phần này chúng ta chỉ đưa ra những vấn đề được mọi người quan tâm để thảo luận. Hàng tuần xử dụng một lượng phân vô cơ có đủ các chất (hoàn chỉnh (complete inorganic fertilizer) với liều lượng bằng một nửa theo khuyến cáo (của nhà sản xuất), nếu như ta thấy chất nền đang thiếu dinh dưỡng. Với những chất trồng mà chúng có thể làm giầu chất dinh dưỡng thì nên bón phân mỗi tháng một lần phân bón 30-10-10 đã được pha loãng trong suốt các tháng mùa xuân và mùa hè. Vào những tháng trời âm u thì cần giảm liều lượng đi chỉ còn dưới một nửa. Cần bảo đảm chắc chắn rằng carbonate calcium luôn có trong chất nền suốt cả năm cho giống lan Paphiopedilum.

Một vài người trồng lại muốn xử dụng loại phân vô cơ rẻ tiền và không đồng bộ. Việc dùng loại phân này theo một lịch hợp lý, tùy thuộc vào các chất dinh dưỡng hiện hữu trong chất nền. Một chút khoáng cần được cung cấp thông qua việc tưới nước trong đó có dung dịch chiết xuất từ cá, một dung dịch phân ngâm trong thùng nước (violet water?), hoặc một ít khoáng mà người ta bán trên thị trường.

Bản thân tôi khi dùng loại Off Mix (như đã nói ở phần trước) đã được làm giầu chất dinh dưỡng và chỉ dùng với nồng độ thấp vào mùa xuân. Vào thời gian này tôi tưới khoảng 4-5 lần với loại phân 30-10-10, thêm ½ nồng độ dung dịch chiết xuất từ cá. Những tháng còn lại trong năm, tôi chỉ tưới nước mà không cần sự cân đối cũng như bất cứ chất gì khác.

Trên hết, bạn đọc cần lưu ý điều độ trong việc bón phân bởi vì các loài lan hài là một nhóm lan không bao giờ để chúng bị bội thực. Chúng tôi khuyên bạn chỉ nên áp dụng ½ liều lượng theo khuyến cáo trên nhãn hàng thôi, trong khi đó lại có nhiều người trồng vẫn duy trì thường xuyên việc bón phân theo khuyến cáo này và vẫn thành công ngay cả khi chất nền khá nghèo dinh dưỡng.

Ngày nay người ta vẫn còn tranh cãi về việc nuôi dưỡng lá. Tôi tin rằng kết quả sẽ tốt nếu như chúng ta bón phân theo định kỳ với nồng độ thấp cho lá vào sáng sớm những ngày xuân, nhưng dù sao cũng chỉ đơn thuần là tự tôi nhận thấy các cây lan đã có phản ứng tích cực. Tôi không thể cung cấp cho các bạn những tài liệu chuyên về nuôi dững lá của các loài lan hài, nhưng tôi xin nói lại là nếu để lá lan bị nước đọng trên đó sẽ kích thích cho việc tấn công của nấm.

Một cách dùng phân được áp dụng chung theo yêu cầu dinh dưỡng trong các nhóm lan hài. Như các loài thuộc giống Paphiopedilum thì lại cần ít phân; còn các loài lai từ giống này thì cần nhiều phân hơn một chút. Những loài, kể cả loài lai từ giống Phragmipedium thì lại cần nhiều dinh dưỡng, nồng độ cần cho chúng tương đương với dinh dưỡng cung cấp cho các loài lan khác. Những cây lan con thì thường yêu cầu phải bón phân thường xuyên hơn với nồng độ nitrogen cao để kích thích chúng chóng lớn. Tất cả các loài lan hài, có thể nói nên cung cấp mức độ dinh dưỡng từ thấp đến trung bình so với nhu cầu của các loài lan khác. Một nguyên tắc nằm lòng là dùng dung dịch phân cho lan đơn thân chỉ nên bằng một nửa định mức./.

Kỳ sau: CÔN TRÙNG VÀ BỆNH TẬT

Hình trên: Lan hài Paphiopedilum armeniacum

Nguồn tài liệu : kenhantan.com (của Bác PhạmTiến Khoa – Ngày 12/12/2016)