Anoectochilus
Tông: Cranichideae
Tông phụ: Goodyerinae
Phân bố: Có khoảng 50 loài ở Ấn độ, đông nam Á, Quần đảo Thái bình dương và Australia.
Là loài địa lan dạng thảo mộc, với thân mập và bò lan, rễ bắt đầu ở các mấu. Các lá tạo thành hình hoa thị, nhọn đầu, thường thì hình trứng hoặc hình ê-lip, có những đường gân trắng, vàng kim hoặc đỏ tía. Vòi hoa cụt, không phân nhánh. Hoa nhỏ, không lộ ra bên ngoài. Các lá đài không theo quy ước, lá đài sau cùng với các cánh hoa tạo thành một cái móc. Môi giống cái cựa, ở phần gốc giống như một cái móng vuốt, phần đỉnh có phân thùy. Trụ hoa ngắn. Loài lan này được gọi là “lan ngọc”, người ta trồng để trang trí vì lá nó đẹp chứ không trồng để chiêm ngưỡng hoa.
CÁCH TRỒNG
Giống lan này yêu cầu độ ẩm cao, sống dưới bóng râm, ở những vùng khí hậu có nhiệt độ trung bình. Chất trồng gồm những miếng gỗ nhỏ trộn lẫn với rêu nước và không bao giờ được để giá thể khô hoàn toàn. Trong quá khứ người ta trồng giống lan này trong một cái lồng, gọi là Wardian Case. Đó là cái lồng để trồng những cây mà người ta phải nhập khẩu từ nước ngoài, trong thế kỷ 19.
Anoetochilus setaceus G. van Winkel
Anoectochilus setaceus
Cùng loài: Anoetochilus roxburghii (Wallich) Lindley.
Lá dài 5 cm, rộng 3,5 cm, hình trứng màu xanh pha đỏ với chằng chịt những gân màu vàng kim. Mặt dưới của lá màu đỏ tía. Vòi hoa cao 20 cm, có ít hoa, hoa màu nâu pha hồng. Môi hoa màu trắng. Có lẽ đây là loài trồng phổ biến hơn cả, được bán với cái tên Anoetochilus roxburghii. Chúng sống trong các mương nước ở bìa rừng, trên độ cao 330-1.200 m ở vùng châu Á nhiệt đới.
Loài tương tự: Anoetochilus regalis từ Ấn độ, Sri Lanka, ở đó hoa của chúng to hơn chút ít, môi có râu, có thể nó cùng loài với Anoetochilus setaceus.
Anoectochilus sikkimensis
Lá dài 12 cm, rộng 10 cm, hình trứng bẹt, màu xanh đậm, có những đường gân trắng hoặc vàng tạo thành cái lưới. Vòi hoa dài 5-16 cm, đôi khi có nhiều hoa, hoa màu xanh hoặc trắng. Sinh sống trong các khu rừng trên độ cao 900-1.500 m ở miền đông Himalayas. Loài tương tự: rất giống loài Anoetochilus brevilabris Lindley, và cũng có thể cùng loài, trong đó nếu như A. brevilabris đã có từ xưa thì 160 cái tên như vậy cũng được công nhận.
