Ophrys
Tông: Orchideae
Tông phụ: Orchidinae
Phân bố: Có lẽ có khoảng 20-30 loài ở châu Âu, Bắc Phi và Trung Đông
Địa lan thân thảo, với 2 hoặc 3 thân củ hình cầu hoặc hình ê líp. Lá mọc từ gốc và dọc theo thân. Vòi hoa đứng thẳng, không phân nhánh,có ít đến một số hoa. Các lá đài nằm ngang, lá không có lông, màu xanh, xanh vàng hoặc màu hồng. Các cánh hoa thường nhỏ hơn các lá đài.
Môi hơi cuộn lại, có ba thùy, không có cựa. Môi có lông, nhưng ở tâm có một vùng màu xanh dương hoặc xám sáng.
Người ta ước tính số lượng các loài trong giống này có thể từ 16 đến 251. Một số nhà nghiên cứu thì đưa ra một con số rộng, nhưng người khác thì lại đưa ra một con số hạn chế.
CÁCH TRỒNG
Hầu hết các loài thuộc giống này xuất xứ từ vùng Địa trung hải, và việc trồng chúng được thực hiện trong chậu đặt trong những ngôi nhà trên núi. Chúng cần được thoát nước tốt, đất giàu can-xi và sau khi cây lan đã cho hoa thì giữ khô cho đến khi lá tàn.
Ophrys apifera
LAN CON ONG
Thân cao 15-50 cm, lá hình mác, nhọn, mọc từ gốc. Vòi hoa có 2-10 hoa, hoa to 2-3 cm. Các lá đài có màu hồng xỉn đến hồng đậm, các cánh hoa nhỏ, ngả màu xanh. Môi dài 12-15 mm, mặt trước lồi lên, đỉnh môi chĩa sang hai bên, với các thùy bên nhỏ, có lông. Thùy giữa màu nâu đỏ, mượt như nhung, với đốm hình chữ U màu vàng. Người ta tìm ra loài này có một số cấu trúc và biến loài khác nhau. Ra hoa vào giữa mùa xuân đến giữa mùa hè.
Chúng sinh trưởng trên đồng cỏ và bụi cây,đất có nhiều can-xi. Có một loài có thói quen sống ở những chỗ lộ thiên như ở các mỏ đá cũ hay ở bờ cỏ tại châu Âu, Bắc Phi, vùng Cận đông.
Loài tương tự: Ophrys fuciflora (Crantz)
Moench, có các cánh hoa màu hồng, hình tam giác và cái môi hình vuông/
Ophrys insectifera
LAN RUỒI
Cây có thân mảnh, cao 50 cm. Có 7-10 lá, lá hình mũi mác thẳng, lá mọc từ gốc và tiếp đến dọc theo thân. Vòi hoa có 2-14 hoa, hoa nhỏ.
Các lá đài màu xanh, các cánh hoa màu nâu đỏ tía, trông giống hai cái ăng-ten. Môi có lớp nhung màu nâu đỏ và một sọc xanh xuyên qua tâm óng ánh ngũ sắc. Ra hoa vào mùa xuân-hè.
Trong những vùng rừng cây, vùng đất thấp trên nền đất giàu can-xi ở châu Âu, vùng cực bắc của bán đảo Scandinavia.
Ophrys lutea
LAN CON ONG VÀNG
Có 3-6 lá mọc từ điểm hoa thị ở gốc, lá dài 9 cm, rộng 2,5 cm, với 1-2 lá ở phần trên của thân, cọng hoa cao 10-30 cm, có 1-7 hoa. Lá bắc dài hơn nhụy hoa, hoa to 2 cm. Các lá đài và cánh hoa màu xanh vàng. Các cánh hoa ngắn hơn nhiều so với lá đài. Môi có ba thùy đặc trưng, dài chừng 2 cm, hình thuôn, có màu nâu đậm đến màu đen pha đỏ tía, với riềm màu vàng, và một dải màu xám xanh ánh lên trên môi, ra hoa vào cuối mùa đông đến cuối mùa xuân.
Sinh trưởng trên các cánh rừng vùng đất thấp, trên đồng cỏ đất thiếu dinh dưỡng, nhiều kiềm, thường là đất có chứa đá vôi, ở vùng Địa trung hải.
Ophrys tenthredinifera
LAN ONG CẮN LÁ
Có 3-5 lá, mọc từ điểm hoa thị ở phần gốc của thân, lá dài 12 cm, rộng 3,5 cm, trên thân có 1-4 lớp vỏ lụa của lá. Vòi hoa dài 10-45 cm, có 3-8 hoa, hoa to 2,5 cm. Các lá đài và cánh hoa màu hoa tử đinh hương hoặc màu hồng. Các lá đài hình trứng rộng, các cánh hoa hình tam giác, nhỏ hơn lá đài nhiều. Môi có một lớp nhung màu đỏ tía ngả nâu, riềm có lông, một mảng màu xám xanh dương, óng ánh, riềm màu vàng.
Ra hoa vào cuối mùa xuân sang đầu mùa hè.
Trong rừng gỗ thông, đồng cỏ các bụi cây, khô cằn, hoặc đất có acid nhẹ, ở vùng Địa trung hải.
Nguồn tài liệu : SÁCH HOA LAN ( của Bác Phạm Tiến Khoa )
