BÀI 17: KIM ĐIỆP VÀNG -Dendrobium braianense Gagnep
Cách trồng, chăm sóc, phân thuốc
Kim nghĩa là vàng, Điệp là Con Bướm. Thêm từ vàng trong cái tên quả là thừa! Tại sao thế?
Gọi vậy để phân biệt CON BƯỚM VÀNG này với KIM ĐIỆP SÁP ( Tên khác là KIM ĐIỆP BẮC, KIM ĐIỆP NHỰA, KIM ĐIỆP THƠM. Hic, 1 giống lan mà 4 cái tên). Mặc dù Kim Điệp Sáp hoa cũng vàng, nhưng cánh hoa ánh sáp, em sáp thuộc vào thể loại CÓ LÔNG ĐEN, còn KIM ĐIỆP VÀNG này thì không. Tôi sẽ viết về em SÁP BẮC THƠM NHỰA này sau.
Kim Điệp Vàng thuộc chi Dendrobium, vì thế cách trồng cũng không khác mấy em lòng thòng chân dài là mấy.
Thời điểm tốt nhất để ghép là khi em ấy đang nụ, ta mua ký về, cắt tỉa bỏ hết rễ già, lá dập thối, giả hành gãy nát, và nụ cũng vặt luôn. Sau đó ngâm vào 1 chậu 20 lít nước với 1 gói Ridomilgold 43 ngàn đồng (nếu không thì 20ml Physan cũng được), 40ml B1, 1 gói Atonik trong 30 phút. Vớt ra, treo cho khô trong chỗ thoáng mát khoảng vài tiếng tới 1 ngày.
Thời điểm khác không phải khi cây đang nụ bạn ghép vẫn đc, máu lên là mua thôi, chứ đợi tới khi mùa ghép tốt nhất lại là lúc không có xiền thì…. Ôi thôi. Dĩ nhiên bạn phải chấp nhận cây bị suy và giò lan không đẹp lắm.
Tại sao ghép tốt nhất khi cây nhú nụ thì bạn tự nghĩ nhé! Giống như gái 22 đẻ là chuẩn nhất vậy đó!
Mùa nụ là mùa nào? Nếu hàng Việt thì đó là tháng 10-11 âm lịch, dĩ nhiên em Bướm Việt này sẽ nở tết, bạn thích thì có thể để nụ cho ra hoa chơi tết luôn cũng được (nhưng….), nếu hàng LÀO và Campuchia thì khoảng 3-4 âm lịch.
Ghép lên chậu, lũa, gỗ, đều được. Tùy vào GU thẩm mỹ của bạn, tùy vào định hướng khi ra hoa bạn chưng thế nào. Ví dụ bạn muốn dâng lên bàn thờ Ông Bà, Phật, Chúa thì nên ghép chậu, còn nếu muốn chưng ngoài mái hiên cửa và treo thì làm trụ gỗ hoặc lũa ghép lan xung quanh….
Yêu cầu đơn giản là giá thể phải thoát nước tốt, thoáng. Ví dụ chậu đất nung tai bèo với than đập nhỏ, vỏ thông hoặc dớn sợi là được. Chứ chậu mà nhét dớn xốp, dớn Chile hay rêu thì rất khó (vẫn được mà non nghề thì…).
Cá nhân tôi thì thích ghép gỗ, thớt và chậu.
Ghép trụ tròn và gắn lan xung quanh khá đẹp, chỉ là tưới cực khổ lắm, bạn phải tưới được xung quanh. Đấy là chưa kể bạn bán đi xa đóng hàng thì thôi rồi luôn. Bạn chơi tại nhà mà không bán thì chọn cách này tốt.
Ghép thớt để khi lan nở, treo ốp 1 phía vào tường cũng rất đẹp, dễ tưới, dễ gắn phân.
Ghép chậu đất với than hoặc dớn sợi cũng hay, bạn xem hình sẽ thấy cách người NHẬT chơi. Phải nói là TINH TẾ, NGHỆ THUẬT, THẨM MỸ…
Hiện nay tôi đang trồng em này trong chậu nhựa đen với dớn sợi. Thoát nước tốt, tạo tiểu khí hậu tốt, nhẹ giàn, gió bão tẹt ga không bửa móc, không sợ va đập vỡ chậu. Và quan trọng hơn là khách hàng toàn xa tít mù khơi, cực dễ đóng hàng.
Cách xử lý giá thể tôi có đề cập trong bài GHÉP THỦY TIÊN KIỀU ĐÙI GÀ DENDRO và bài GIÁ THỂ TỐT NHẤT CHO LAN rồi. Bạn kéo lại chục bài đọc nhé!
Cần phải cố định gốc cho chắc khi ghép, không được lấp gốc như trồng KHOAI LANG nhé! Bạn quay lại bài LÀM MÓC VÀ CỐ ĐỊNH LAN VÀO GIÁ THỂ đọc lại nha.
Sau khi ghép, treo chỗ mát khoảng 2-5 ngày rồi cho ăn nắng 50%, sau 1 tuần cho ăn nắng 70%. Nghĩa là khoảng chục ngày sau khi ghép, bạn treo em nó lên trên tầng cao nhất của giàn luôn.
Nếu bạn ở miền Bắc nóng quá thì mùa nóng bạn phải che 2 lớp lưới nhé! Xứ nóng trồng em này cũng phát lắm ạ. Lá nó mỏng nên dễ tổn thương tế bào, vì thế che cho em nó mát mẻ là được.
Sẽ có bạn chuẩn bị tâm lý để cãi nè! Nghĩ cho kỹ nhé! Tại sao mới ghép đã treo lên cao vậy? Vì nó đã có mầm đâu mà sợ? Đã có rễ non đâu mà sợ. Khi mầm non nhú là quen với nắng và gió luôn, vậy mới tốt, khỏe.
Nếu bạn mua lan khi mầm đã dài, rễ đã mọc thì ghép xong, treo chỗ mát, tới khi rễ bám giá thể chắc chắn 
rồi ta từ từ cho ăn nắng 70%.
Ngày tưới 1-3 lần tùy vào bạn có đọc bài KIỂM SOÁT ĐỘ ẨM CHO LAN phía trước không! Và tùy TIỂU KHÍ HẬU vườn bạn (có bài TẠO TIỂU KHÍ HẬU phía trước đó bạn).
Phân cho em nó làm như bài PHÂN CHO LAN.
Kích cho ra hoa đúng tết thì dễ thôi. Việc đầu tiên là khi mua đừng ăn quả lừa hàng nở hè. Việc thứ 2 là quay lại đọc bài LÀM LAN NỞ HOA phần 1 và 2. Chỉ lưu ý là em này NGẬM NỤ nhanh lắm, khoảng 30 – 40 ngày từ khi nhú tới khi nở bung thôi.
Hoa không biết giữ thì 7-10 ngày tàn. Nếu biết cách cũng gần 1 tháng. Cũng hơi thơm đấy ạ. Tôi có bài LÀM LAN LÂU TÀN phía trước đó bạn.
Hoa màu vàng tươi mang ý nghĩa trong Phong Thủy là MAY MẮN, TÀI LỘC, tiền đầy túi và tìm đầy tinh (tình đầy tim).
Hiện nay còn có loại nhập từ nước ngoài, họng của bông màu đỏ chứ không vàng tuyền. Bạn nào có đổi 1 cọng lấy 10 cọng với tôi nhé!
Giả hành năm nay nở hoa, sang năm vẫn có thể nở và sang năm nữa vẫn có nhé.
Em này không rụng lá, vì thế bạn cố giữ bộ lá đẹp sẽ rất tuyệt, vì hoa vàng trên lá xanh thì không gì quý bằng.
Hàng này trong tự nhiên sắp tuyệt chủng, có hàng mô đó bạn ạ.
Bệnh em này hay gặp là thối nâu đen thân trên giả hành non từ gốc lên rồi khô tóp lại. Xịt Antracol phòng là được. Bệnh thứ 2 là đốm lá (mắt cua và thán thư) xịt thuốc có hoạt chất CARBENZIM là xong.
Tóm lại, em này đẹp, rẻ, dễ chăm, dễ chơi, đang quý hiếm dần. Các bạn nên có vài giò trong vườn!
Tôi viết trên trang cá nhân để nhiều người đọc và CHIA SẺ hơn. Bạn hiểu ý tôi chứ ạ?
Nguyễn Ngọc Hà
