Ida
Tông: maxillarieae
Tông phụ: Maxillariinae
Có khoảng 37 loài và một số loài lai trong thiên nhiên ở Tây Indies và Nam Mỹ.
Lan biểu sinh, thạch lan hoặc địa lan cây cứng cáp, với giả hành trứng đến hình trụ cao, có khe rãnh, không có gai. Có 2-4 lá trên đỉnh, lá hình mũi mác rộng, có cuống. Vòi hoa phát xuất từ gốc, thẳng đứng hoặc buông rủ. Có 1 hoa, đôi khi cũng có 2 hoa. Hoa hình chuông hoặc hình nửa cái chuông lắc qua lắc lại, màu xanh, xanh vàng, trắng, cam hoặc nâu. Các lá đài bên hình cong lưỡi liềm. Môi thường có ba thùy, hai thùy bên dựng đứng, thùy giữa lớn, riềm có lông và răng. Khối phấn chia thành 2 cặp không đều nhau, chân hình chữ S.
CÁCH TRỒNG
Giống này nên trồng trong chậu hoặc trong giỏ treo với thành phần chất trồng gồm 2 phần đá trân châu hoặc vỏ cây và 1 phần rêu nước.
Căn cứ vào nơi xuất xứ của chúng mà quyết định trồng nơi có khí hậu mát hay nhiệt độ trung bình. Cần tưới nhiều nước, trong bóng râm nhẹ.
Nếu đặt chúng dưới ánh sáng mặt trời trực tiếp, lá non sẽ bị luộc chín khi ta tưới nước. Trong kỳ nghỉ của lan thì giảm lượng nước tưới.
Ida barringtoniae
Cùng loài: Lycaste barringtoniae (J. E. Smith) Lindley
Giả hành to 8 cm, cao 5 cm. Lá dài 50 cm, rộng 7 cm, cán hoa dài 6 cm. Hoa phát xuất từ đốt, rộng 3,5 cm, luôn không mở rộng, màu vàng ngả xanh đến màu ngăm ngăm đen. Thùy giữa màu vàng hoặc cam, có tua. Môi sần với 5 đường sống nổi.
Có 2 loài phụ được phân chia theo địa dư.
Loài phụ barringtoniae đến từ vùng Caribbean và loài phụ rossyi (Hoehne) Oakley là một cây hiếm ở vùng ven biển của miền đông nam Brasil nhưng có lẽ không tồn tại trong tự nhiên nữa.
Lan biểu sinh trong những khu rừng cây thấp ở hạ du, hoặc là thạch lan trên những vùng có nền đá, trên độ cao 750-1.150 m, ở Caribbean, đông nam Brasil.
Ida cinnabarina
Cùng loài: Lycaste denningiana Reichenbach f.. Và loài Lycaste cinnabariana. Lindley
Thuộc loài có kích thước lớn. Giả hành cao 8,5 cm, to 6 cm. Lá dài 75 cm, rộng 10 cm.
Cọng hoa đứng thẳng, dài 15-50 cm. Hoa trông giống hình nửa quả chuông, chiều ngang 7 cm, hương thơm khi trời nhá nhem tối. Các lá đài màu xanh ô-liu, các cánh hoa màu xanh xỉn đến vàng. Môi có màu cam sậm, có ba thùy không rõ ràng, mô sần rộng, dầy với 5 gân nổi. Chúng thích hợp trồng dưới ánh nắng mặt trời.
Là địa lan, trong những đồng cỏ và là thạch lan hoặc lan biểu sinh trong những khu rừng thấp, trên độ cao 1.500-2.600 m, ở Colombia, Ecuador, Peru (có lẽ ở Venezuela)
Ida fimbriata
Cùng loài: Lycaste fimbriata Poeppig & Endlicher
Đã có một thời gian dài nhận lầm với loài Ida ciliata. Giả hành hình trứng, cao 15 cm, to 6,5 cm. Lá dài 120 cm, rộng 15 cm. Cọng hoa dài 35 cm, hoa to 7,5 cm, có hình nửa quả chuông, hương thơm về đêm, hoa màu trắng hoặc trắng ngả xanh. Môi màu kem đến màu vàng với một mô sần màu cam hoặc màu vàng, thùy giữa của môi có một ít tua. Mô sần bẹt, có 5 gân nổi bằng nhau.
Lan biểu sinh và thạch lan, trên độ cao 1.000-2.800 m. Là địa lan, sống trực tiếp dưới ánh mặt trời trên cao nguyên cao hơn. Ở Bolivia, Colombia, Ecuador, Peru, Venezuela (chưa chắc chắn).
Loài tương tự: Ida ciliata (Ruiz & Pavôn) A. Ryan & Oakeley, ở Peru, khác nhau ở màu hoa có màu vàng kem xỉn. Một mô sần có xẻ rãnh và riềm có xẻ rãnh nhỏ đến tận thùy giữa.
Loài này có kết cấu gần với Ida fragans hơn với Ida fimbriata.
Ida fragrans
Cùng loài: Lycaste fragrans Okeley
Giả hành cao 10 cm, to 6 cm. Lá dài 100 cm, rộng 15 cm. Cọng hoa dài 17 cm. Hoa màu xanh xám, to 6,5 cm, có hương thơm về đêm. Các thùy bên của môi dựng đứng, cuộn vào trong, thùy giữa phẳng, riềm có tua mịn. Mô sần có 3 gân nổi nhỏ, kẹp giữa 2 đường gân nổi lớn.
Là địa lan và lan biểu sinh ở các bìa rừng, hoặc ở những rừng cây thấp, trên độ cao 1.400-1.900 m, ở Colombia, Ecuador, Peru.
Ida locusta
Cùng loài :Lyscate locusta Reichenbach f.
Giả hành cao 8,5 cm, to 5 cm. Lá dài 75 cm, rộng 8 cm. Vòi hoa thẳng đứng, dài 40 cm. Hoa mọc từ đốt, có hương thơm về đêm, hoa to 7 cm, màu xanh đậm. Môi có một chùm tua trắng.
Mô sần dày, có rãnh xẻ sâu giữa hai gân nổi. Là địa lan hoặc thạch lan mọc bên vệ cỏ dưới ánh nắng trực tiếp của mặt trời.
Là lan biểu sinh, sống ở bìa rừng ở vùng đất thấp hơn, trên độ cao 2.200-2.700m, ở Peru.
Nguồn tài liệu: SÁCH HOA LAN ( của Bác Phạm Tiến Khoa )
