Pterostylis
LAN CÁI MŨ CHỤP XANH
Tông: Cranichideae
Tông phụ: Pterostylidinae
Phân bố: Khoảng 200 loài, hầu hết là ở Australia, có một vài loài ở New Zealand và tây Thái bình dương.
Địa lan nhỏ, loài rụng lá, thân củ hình cầu, đôi khi có thân bò. Lá có thể mọc từ hoa thị ở gốc hoặc mọc như lá bắc ở thân. Vòi hoa có 1 đến nhiều hoa, hoa màu xanh, đôi khi pha hoặc kẻ sọc màu đỏ tía hoặc màu nâu đỏ. Lá đài sau cong, cùng với cánh hoa hình thành cái mũ chụp, bọc lấy trụ hoa. Lá đài hai bên hợp nhất với nhau ở phần chân, phần đầu tách rời, thường là dựng đứng và che lên đầu cái mũ chụp. Một số loài thì đầu của hai lá đài bên lại chúc xuống. Môi có thể dịch huyển, có móng, đôi khi ở chân lại có một môi phụ.
CÁCH TRỒNG
Các loài thuộc giống Pterostylis là loài địa lan được trồng rộng rãi ở Australia, đó là những loài lan mọc thành cụm, dễ trồng. Chúng yêu cầu khí hậu mát giống như khi trồng trong nhà trên núi. Chúng phát triển tốt nếu dùng các chất trồng dành cho địa lan, cần thoát nước tốt. Có thể trồng vài củ trong một chậu. Với những loài mọc thành cụm, các lá mọc ở gốc, sẽ ra hoa vào mùa đông và mùa xuân, trong khi đó, những loài có lá mọc trên thân giống lá bắc thì ra hoa vào mùa thu. Đối với tất cả các loài, một khi cây đã trưởng thành thì giữ khô. Khi lá xuất hiện cần cẩn thận trong việc tưới nước. Khi cây phát triển đầy đủ, có thể sang chậu, nên thực hiện việc sang chậu 2 năm một lần, nếu không chúng sẽ mọc chen chúc nhau.
Pterostylis curta
Lá hình trứng, dài 10 cm, rộng 3 cm. Vòi hoa cao 10-30 cm, có 1 hoa, hoa dài chừng 35 mm, ngả trắng, có những vạch màu xanh và ánh lên màu xanh và nâu. Phần lá đài hai bên không dính nhau dài 12 mm, nằm bên cái mũ chụp chứ không đè lên nó. Môi dài 20 mm, màu nâu và quăn ở đỉnh.
Chúng mọc thành cụm liền nhau, thường trong các khu rừng thưa, gần suối, ở miền đông và đông nam Australia, Caledonia.
Pterostylis nutans
LAN MỎ VẸT
Lá hình trứng, dài 9 cm, rộng 3 cm, hình thành cái hoa thị. Vòi hoa cao 30 cm, có 1-2 hoa, hoa mọc từ đốt, dài 25 mm, trong mờ với những vạch màu xanh, đôi khi ngả đỏ, kéo dài đến đầu cánh hoa. Phần không dính nhau cùa lá đ ài hai bên nhô ra vượt lên trên cái mũ chụp.
Môi cuộn vào, dài 15 mm, màu xanh với một cái chóp màu nâu đỏ.
Mọc thành cụm ở đồng cỏ và trong các bụi cây ở bờ biển, ở miền đông và đông nam Australia, New Zealand (Đảo bắc)
Pterostylis ophioglossa
LAN MŨ CHỤP XANH LƯỠI RẮN
Lá mọc nơi hoa thị, dài 4 cm, rộng 1,5 cm.
Vòi hoa dài 25 cm, có hoa, hoa dài chừng 30 mm, màu trắng ánh lên màu xanh, màu nâu hoặc ngả đỏ. Môi lộ rõ với khía sâu.
Thường trong các bụi cây ở bờ biển, trong rừng thưa hoặc bìa rừng, ở Australia (Queenland,New South Wales), New Caledonia.
Pterostylis pedunculata
LAN MŨ CHỤP NÀU HẠT DẺ
Lá hình trứng, có cuống, dài 4 cm, rộng 2 cm, hình thành cái hoa thị. Vòi hoa cao 25 cm,có 1-2 hoa. Hoa dài 20 mm, màu xanh, phầnchân màu trắng, sau đó gần như hợp lại, với màu nâu ngả đỏ, phần không dính nhau của lá đài bên dài 30 mm, vượt quá cái mũ chụp.
Hình thành các cụm, ở độ cao khác nhau, thường ở dưới mương giữa các cây dương xỉ, hoặc ở bờ có nhiều rêu, ở miền đông nam Australia.
Pterostylis recurva
LAN CÁI BÌNH
Vòi hoa cao 60 cm, với nhiều lá mọc trên thân, dài 5 cm, có 1-3 hoa, hoa dài 35 cm, trắng trong mờ, có các sọc ánh lên màu xanh và nâu, hình cái ống khói xe lửa. Các cánh hoa phẳng, nửa phần đầu của lá đài hai bên không dính nhau, giống sợi chỉ, chúc xuống dưới. Môi dài chừng 15 mm, ngả màu đỏ. Mặc dù loài này không mọc thành cụm, nhưng chúng cũng không khó trồng.
Loài này mọc trải dài trong rừng cây vùng đất thấp và ở những bụi cây mọc liền nhau.
Ở miền tây nam và niền tây Australia.
Nguồn tài liệu: SÁCH HOA LAN ( của Bác Phạm Tiến Khoa )
