DÂN CHƠI LAN

- Trang Web chia sẻ kinh nghiệm chăm sóc hoa lan và giới thiệu chế phẩm đặc biệt: HÙNG NGUYỄN - ĐÀ LẠT

Hoa lan Disa

Hoa lan Disa

Tông: Diseae

Tông phụ: Disinae

Phân bố: Khoảng 160 loài ở miền nhiệt đới châu Phi và Đông Phi, với 1 loài ở Arabia và 4 loài ở Madagsacar và quần đảo Mascarene

Là địa lan thân thảo, với thân hình cầu, hình trứng hoặc hình ê-lip. Lá mọc hoặc là trên thân đang mang hoa hoặc là trên các chồi đã cằn. Vòi hoa không phân nhánh, có từ 1 đến nhiều hoa, hoa nổi bật. Các lá đài không theo quy ước, lá đài sau trông giống cái cựa, thường thì nó làm thành cái mũ chụp đầu, hai lá đài bên phẳng.

Các cánh hoa nhỏ hơn, đôi khi có phân thùy, thường thì ẩn mình bên trong cái mũ chụp. Môi hoa có khi hình đai (strap), nhưng cũng có khi có xẻ thành tua sâu. Trụ hoa ngắn, nắp phấn hoa đứng thẳng, nằm ngang hoặc đối diện so với đầu nhụy nằm dưới nó. Khối phấn 2.

Sau khi phân tích ADN, một số loài trước kia được phân thành một giống riêng như Monadenia và Herschelianthe (cùng loài Herschelia) nay được đưa cả vào giống Disa.

CÁCH TRỒNG

Lan Disa bao gồm nhiều cây rất đáng yêu, nhưng chỉ có một số loài thường được trồng là những loài luôn giữ được màu xanh có liên hệ đến loài Disa uniflora. Đây là những loài ưa trồng nơi mát, chúng có nhu cầu trồng ngoài trời nhưng không phải dưới ánh sáng trực tiếp của mặt trời.

Chúng có nhu cầu được giữ ẩm quanh năm, dù vậy khi cây đang phát triển thì cần tăng cường tưới nước. Một số nhà trồng lan đã đặt ống tưới nhỏ giọt thẳng vào chậu lan. Các cây thuộc giống Disa có thể trồng thành công nếu như ta dùng rêu nước, có hoặc không có đá trân châu (loại đá ngậm nước), cùng với sỏi lấy từ sông để chúng thoát nước tốt. Chúng có thể hấp thụ tốt
nhưng cũng không nên bón nhiều phân. Những loài lan lai từ Disa uniflora cũng trồng cùng cách như vậy.

Những cây phát triển mạnh vào mùa đông mang về từ khu vực mưa nhiều về mùa hè ở Nam Phi, như loài Disa sagittalis, có thể được trồng ở lòng chảo với các chất trồng sao cho thoát nước tốt. Khi tưới cần lưu ý đến chồi xanh mới xuất hiện. Sau khi đã ra hoa, cây sẽ chết, cần giữ khô cho đến khi thấy chồi mới hình thành, chỉ cần tưới nhỏ giọt để đề phòng chồi mới bị chết.

Những loài thuộc khu vực nhiệt đới và rụng lá theo mùa thì ít khi được trồng, một phần là do chúng khá khó trồng, một phần là cũng khó tìm thấy chúng. Những loài mà đã từng đưa vào giống Herschelianthe (thí dụ như Disa baueri) là những cây đẹp, với hoa màu xanh dương và cái môi có xẻ tua sâu. Những loài này có trồng ở Nam Phi nhưng ít thấy nơi nào thành công.

Lan Disa cardinalis
disa-cardinalisCây không rụng lá, đôi khi trải rộng ra do tính chất bò lan của chúng. Lá mọc từ gốc, hình hoa thị, dài 5-10 cm. Chùm hoa cao 30-70 cm, có 25 hoa mọc khá sít nhau.

Hoa có màu đỏ sáng, to 5 cm. Lá đài sau hình thành một cái mũ chụp, mang theo một cái cựa hình côn. Ra hoa vào mùa xuân-hè.

Hình thành từng nhóm bên dòng suối, trên độ cao chừng 600 m, ở Nam Phi (tỉnh Cape).

Lan Disa crassicornis

Cây khỏe, thuộc loài lan rụng lá theo mùa, cao tới 100 cm. Vòi hoa có 5-15 hoa, hoa to 5 cm, có hương thơm, màu trắng kem và có những đốm màu hồng hoặc đỏ tía. Lá đài sau hình thành cái mũ chụp như ống khói tàu hỏa,
dài 20-40 mm, cái cựa hình trụ đầu nhọn như búp măng và uốn cong ngược lại, dài 30-40 mm. 

Sống trong các vùng đồng cỏ, trên độ cao 1.000-2.700 m, ở Nam Phi, Lesotho

Lan Disa racemosa

Là loài lan không rụng lá, lá mọc từ gốc có hình hoa thị, dài 9 cm. Chùm hoa cao 7-100 cm, không thật nhiều hoa, hoa có thể mọc sít nhau hoặc thưa thớt. Hoa màu trắng hoặc màu hồng pha tím hoa cà. Lá đài sau cong lòng chảo với một dấu vết của cái cựa, lá đài hai bên phẳng, dài 15-25 mm.

Ra hoa vào mùa hè.

Thường sống ở vùng đầm lầy, chúng ra hoa
sau khi người ta đốt đồng, trên độ cao 0-1.200 m ở Nam Phi (miền tây và nam Cape)

Loài tương tự: Disa venosa Swartz, cũng ở miền tây Cape, có màu hoa đậm hơn và hình dáng lá đài sau cũng khác hơn.

Lan Disa sagittalis

Lan rụng lá theo mùa, cao 30 cm với các lá có hình hoa thị mọc từ gốc, vỏ lụa của lá bao bọc dọc thân. Vòi hoa có thể có nhiều hoa mọc sít nhau hoặc thưa thớt. Hoa nhỏ, màu trắng hoặc màu tím hoa cà. các cánh hoa thường có màu đậm hơn. Lá đài dài 10 mm. Chúng mọc trên đá hoặc trong các khe đá, thường bên cạnh bờ suối, trên độ cao 0-1.000 m, ở Nam Phi (miền đông và miền nam Cape và KwaZulu-Natal).

Lan Disa tripetaloides
disa-tripetaloidesCây nhỏ, không rụng lá, thân bò lan trải rộng chung quanh. Lá mọc từ gốc, hình hoa thị, dài 15 cm. Chùm hoa cao 10-60 cm, có 25 hoa, hoa to 2,5 cm, màu trắng sau chuyển màu hồng. Cây xuất xứ từ tỉnh Cape của Nam Phi, ra hoa vào mùa hè, nhưng cũng cây này nều ở KwaZulu-Natal thì lại ra hoa vào mùa đông.

Mọc bên các bờ suối và sườn đồi ẩm thấp, trên độ cao 0-1.000 m, ở Nam Phi (tỉnh Cape, KwaZulu-Natal)

Loài tương tự: Disa aurata (Bolus) L. T. Parker & Koopowitz (cùng loài Disa tripetaloides var. aurata Bolus), có hoa lớn hơn một chút, hoa màu vàng sáng.

Lan Disa uniflora

disa-unifloraaCùng loài: Disa grandiflora Linnaeus f. 

Cây không rụng lá, cao 60 cm. Lá mọc theo thân, dài 25 cm, lá dài nhất là ở phần gốc. Vòi hoa có 1 đến một số hoa. Hoa to 8-12 cm, màu nổi bật, thường là màu đỏ sáng, bên trong cái mũ chụp đầu có màu cam với những đường vân màu đỏ, nhưng cũng có trường hợp là màu vàng hoặc hồng. Lá đài sau dựng đứng, cong lòng chảo, có kích thước 20-60 x 15-20 mm. Cựa dài 10-15 mm. Lá đài hai bên phẳng, dài 65 mm.

Loài lan đẹp này thường được dùng để lai tạo, chủ yếu với các loài cùng giống như Disa cardinalis, D. racemosa và D. uniflora. Có khoảng 85 loài lai tạo với Disa đã được đăng ký, chủ yếu vẫn là với D. uniflora làm cây chính.

Cây mọc dọc theo suối và các tảng đá có nước thấm qua, dưới bóng râm hoặc trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, trên độ cao 100-1.200 m, ở Nam Phi (miền tây và tây nam Cape).

Disa grandiflora blue

Disa grandiflora blue

Nguồn tài liệu từ: Sách hoa lan ( của Bác Phạm tiến Khoa )

Cập nhật: 15/04/2020 — 18:15

CƠ SỞ SẢN XUẤT THÁI SƠN | P.Trung Mỹ Tây, Q.12, Tp.Hồ Chí Minh

1) Nick facebook: Tô Quốc Cường (0977.781.549 | Dĩ An, Bình Dương | quoccuongbinhduong@gmail.com)

2) Nick facebook: Ben Nguyen (090.337.4405 | Quận 2, TP. Hồ Chí Minh | bennguyendalat@gmail.com)

0977.781.549
0903.374.405