Stenoglottis
Tông: Orchideae
Tông phụ: Orchidinae
Phân bố: Có 5 loài, có thể nhiều hơn, từ Nam Phi và vùng nhiệt đới châu Phi.
Là địa lan hoặc thạch lan, có một số trường hợp là lan biểu sinh ở vùng thấp, có rễ mập, phồng lên, nhưng không có thân củ. Lá có đốm hoặc không có đốm, mọc lên từ điểm hoa thị trên thân. Vòi hoa phát xuất từ tâm điểm của hoa thị, vòi hoa đứng thẳng, với một vài lớp vỏ lụa, không phân nhánh, có một số hoa đến nhiều hoa mọc thưa hoặc sít nhau. Hoa có màu hồng, màu hoa tử đinh hương hoặc trắng, có những đốm màu đỏ tía. Lá đài ngắn, liến kết với chân trụ hoa, phần khác thì không gắn kết với nhau.
Các cánh hoa cũng không gắn kết với nhau mà cùng với lá đài tạo thành cái mũ chụp. Môi có 3-5 thùy, môi dài hơn các lá đài và cánh hoa, có cựa hoặc không có cựa, các thùy thường có tua.
CÁCH TRỒNG
Cây lan nên được trồng nơi lòng chảo có nền đất cứng, với chất trồng là hỗn hợp dành cho địa lan nhưng thoát nước tốt. Nhiệt độ từ mát đến trung bình. Sau khi ra hoa lá sẽ úa tàn, cần phải cắt bỏ hết. Sau đó cần giữ cho cây khô cho đến khi thấy chồi mới xuất hiện, thông thường là sau vài tuần lễ, lúc đó việc tưới nước bắt đầu nhưng phải hết sức cẩn thận.
Stenoglottis-zambesiaca
Stenoglottis fimbriata
Có một số lá, lá dài 15 cm, rộng 1,5 cm, riềm lá gợn sóng, màu xanh đậm, có những đốm màu nâu đỏ (hiếm khi không có đốm). Vòi hoa cao 10-40 cm, có vài hoa đến nhiều hoa, hoa màu tím hoa cà ngả hồng, có đốm màu đỏ tía. Môi
dài 9-15 mm, không có cựa, có ba thùy, các thùy bắt đều từ điểm giữa và thường có tua. Ra hoa vào cuối mùa hè.
Là địa lan trong những nơi có nhiều mùn hoặc trên các triền đất sạt lở, hoặc là thạch lan trên các tảng đá có rêu, trên độ cao 2.200 m, ở Nam Phi, Swaziland.
Loài tương tự: Stenoglottis zambesiaca
Rolfe, ở Nam và Đông Phi cũng như ở cực bắc Malawi và Tanzania, thời trước đã từng lẫn với Stenoglottis fimbriata, nhưng chúng khác nhau ở chi tiết cấu trúc của hoa. Cây thường nhỏ hơn, hoa có màu lợt hơn và lá không có đốm rõ rệt.
Stenoglottis longifolia
Có một số lá, lá dài 9-25 cm, rộng 1-4 cm, màu xanh nhạt, riềm lá gợn sóng. Vòi hoa cao 30-100 cm, có nhiều hoa mọc sít nhau, hoa có màu hồng lợt đến hồng đậm. Môi dài 15-16 mm, có một ít đốm màu đỏ tía, không có cựa, môi có 5 thùy, các thùy thường có tua. Các lá đài dài 10 mm. Đây là loài được trồng rộng rãi nhất. Ra hoa vào mùa thu.
Địa lan sinh trưởng nơi có nhiều mùn, hoặc thạch lan trên các tảng đá có rêu, trên độ cao1.300 m, ở Nam Phi.
Stenoglottis woodii
Có một số lá, lá dài 5-15 cm, rộng 1-3 cm, màu xanh ngả xanh dương, riềm lá không gợn sóng. Vòi hoa cao 40 cm, có nhiều hoa, hoa màu trắng hoặc hồng. Môi dài 10-14 mm, thường có một ít đốm màu đỏ tía. Phân ba thùy ở phần đầu, với cái cựa thon mảnh, dài 1,5-3 mm, cựa thẳng hoặc hơi cong. Ra hoa vào mùa hè.
Địa lan hoặc thạch lan, trên các khu vực có đá, trên độ cao 500 m, ở Nam Phi, Zimbabwe.
Loài tương tự: Stenoglottis macloughlinii
(L. Bolus) G. McDonald, ở Nam Phi, đôi khi được coi như cùng loài với Stenoglottis woodii, nhưng lá của nó hẹp hơn và chi tiết hoa cũng khác, nhất là cái cựa thì dài hơn.
Nguồn tài liệu: SÁCH HOA LAN ( của Bác Phạm Tiến Khoa )
