Hoa lan Gongora

Tông: Maxilliarieae

Tông phụ: Stanhopeinae

Phân bố: Khoảng 70 loài ở Mexico, Trung và Nam Mỹ, Trinidad 

Lan biểu sinh với giả hành hình trứng đến hình côn, qua thời gian trên giả hành xuất hiện các khe rãnh. Có 2-3 lá, lá to, có cuống và gấp nếp. Vòi hoa phát xuất từ gốc giả hành, dài, uốn cong hoặc buông rủ, không phân nhánh. Trên vòi hoa có một số đến nhiều hoa, mọc thành hai hàng, không sít nhau, hoa có hương thơm, màu thường là xỉn. Lá đài sau đứng thẳng, hai lá đài bên dính với nhau ở phân chân trụ hoa,  đối xứng nhau. Các cánh hoa nhỏ hơn lá đài, liên kết tại hai phía của trụ hoa. Môi dày và có hình dáng phức tạp, có ba thùy, hai thùy bên dựng đứng với cái sừng và những lông cứng, thùy giữa phẳng hoặc tạo thành cái túi, thùy giữa lại chia làm hai thùy nhọn. Trụ hoa nhỏ và hơi cong. 

Trong thiên nhiên các loài thuộc giống này thường mọc ở nơi có tổ kiến. Có một số  loài khá giống với giống này nhưng cho đến nay người ta cũng chưa xác định được.

CÁCH TRỒNG

Do vòi hoa của chúng dài và buông rủ vì vậy cần trồng chúng trong giỏ hoặc trong chậu có thể kê cao lên được. Nhiệt độ trung bình, độ râm vừa phải, độ ẩm cao là môi trường thích hợp với chúng. Trong quá trình sinh trưởng nếu thấy cây đang phát triển tốt thì tăng cường tưới nước và phân. Khi cây đã phát triển hoàn toàn thì ngưng tưới, song không được để cây khô hoàn toàn.

Hoa lan Gongora armeniaca

Giả hành cao 7 cm, to 4 cm. Có 2 lá, lá hình ê-lip, dài 30 cm, rộng 8 cm, với cái cuống dài 6 cm. Vòi hoa 15-40 cm, có vài đến nhiều hoa, hoa dài 5 cm, màu cam đến màu trái mơ, cánh hoa và lá đài có những đốm, những sọc màu đỏ. Môi tựa cái móng vuốt ngắn, dài 10-11 mm, rộng 7-8 mm.

Lan biểu sinh, trong những khu rừng nhiều mưa, trên độ cao 700-1.350 m, ở Trung Mỹ

Loài tương tự: Gongora horichiana Fowlie, ở Costa Rica và Panama, có hoa đỏ và môi hẹp hơn nhiều.

Hoa lan Gongora atropurpurea

Giả hành cao 4 cm, to 3 cm. Có 2 lá, lá dài 25 cm, rộng 6 cm, với cuống lá dài 5 cm.

Vòi hoa dài 10-25 cm, hoa màu xanh sáng, dày đặc những đốm màu tím hạt dẻ. Môi màu cam. 

Lan biểu sinh, trong các khu rừng nhiều mưa hoặc rừng có mây che phủ, trên độ cao 850- 1.600 m, ở Mexico, Trung Mỹ.

Loài tường tự: Gongora amparoana Schlechter, ở Costa Rica, trông hai loài này rất
giống nhau, có thể là cùng một loài.

Hoa lan Gongora galeata

Giả hành cao 4,5 cm, to 5 cm. Có 1-2 lá dài 32 cm, rộng 5 cm. Vòi hoa uốn cong hoặc buông rủ, dài 28 cm, có nhiều hoa, hoa dài 5 cm, màu nâu vàng hoặc xanh xỉn, ánh lên màu cam.

Lan biểu sinh, (hiếm khi là địa lan hoặc thạch lan), trong các khu rừng nhiều mưa và
rừng mây che phủ, trên độ cao 600-1.800 m, ở Mexico, Guatemala

Hoa lan Gongora quinquenervis

Giả hành cao 11 cm, to 5 cm. Có 2 lá, lá dài 50 cm, rộng 16 cm. Vòi hoa dài 75 cm, có nhiều hoa mọc thưa, hoa dài 5 cm, có hương thơm, thông thường có những vết bớt màu vàng, những sọc nâu.

Lan biểu sinh, sống trên những thân cây mục bị đốn hạ, trong những khu rừng nhiều mưa, trên độ cao 50-900 m, ở Mexico, Trung và Nam Mỹ, Trinidad.

Loài tương tự: Gongora unicolor 

Hoa lan Gongora truncata

Giả hành cao 8 cm, to 3,5 cm. Có 2 lá dài 45 cm, rộng 10 cm. Vòi hoa dài 55 cm, có nhiều hoa mọc thưa, hoa dài 5cm, hương nồng, màu hồng kem với những vệt màu nâu đỏ. Môi trắng, thường có những đốm nâu đỏ, phần chân màu vàng

Lan biểu sinh, trong các khu rừng nhiều mưa, trên độ cao 200-850 m, ở Mexico, Trung Mỹ.

Nguồn tài liệu từ: Sách hoa lan ( của Bác Phạm tiến Khoa )